Chwasty to wszelkie niepożądane rośliny, które na terenach uprawnych pozbawiają rośliny użytkowe substancji pokarmowych, a także wody i światła. Często są również przeszkodą w wykonywaniu prac pielęgnacyjnych i podczas zbiorów. Chwasty są dziko rosnącymi roślinami, które dostosowały się do warunków panujących na terenach uprawnych i stanowią agresywną konkurencję odbierającą przestrzeń życiową i pożywienie. Jak więc radzić sobie z niechcianymi intruzami na polu? Poznaj kilka metod, które pozwolą Ci skutecznie i długotrwale pozbyć się chwastów. Rodzaje chwastów poznasz tutaj.
Zapobiegaj, zamiast leczyć
Podstawą zwalczania chwastów jest profilaktyka, czyli zapobieganie ich rozwojowi. Istotą metody zapobiegawczej jest całkowita likwidacja lub ograniczenie do minimum źródeł, które zanieczyszczają glebę nasionami chwastów. Pierwszą zasadą profilaktyki jest stosowanie czystego materiału siewnego, który jest wolny od chwastów. Najlepiej używać tzw. materiału kwalifikowanego, czyli dopuszczonego do obrotu dopiero po kwalifikacji i surowej ocenie jakościowej, niezawierającego nasion chwastów lub jego niewielkie domieszki. W praktyce hodowcy często używają własnego materiału siewnego, którego dokładnie wyczyszczenie jest praktycznie niemożliwe. Także nawóz organiczny który stosujemy do nawożenia terenów uprawnych powinien być wolny od chwastów.
W metodzie zapobiegawczej niezwykle istotne jest również niedopuszczenie do zakwitania lub owocowania chwastów na polu lub jego sąsiedztwie, ponieważ produkują wtedy duże ilości materiału zanieczyszczającego.
Rozwojów chwastów hamuje także ściółkowanie. Pokrycie gleby warstwą materiałów organicznych tworzy barierę, która uniemożliwia kiełkowanie niektórych gatunków, a także prowadzenie przez nie fotosyntezy. Do tego celu można wykorzystać słomę, trociny, zmieloną korę drzew czy siano.
Zwiększanie konkurencyjności roślin użytkowych
Kluczowe założenia tej metody to zwiększanie konkurencyjności roślin użytkowych względem chwastów. Możemy to osiągnąć poprzez prowadzenie zmianowania, polegające na takim wyborze następujących po sobie gatunków, który umożliwi uzyskiwanie obfitych plonów wysokiej jakości. Można również dobierać gatunki i odmiany, które charakteryzują się szybkim wzrostem początkowym, dzięki czemu wcześniej zacieniają powierzchnię i nie sprzyjają rozwojowi chwastów. Podobny efekt uzyskamy zwiększając zagęszczenie roślin, poprzez zwiększenie wysiewu a zmniejszenie rozstawy.
Metody mechaniczne i ręczne
Zwiększanie konkurencyjności roślin użytkowych najlepiej połączyć z mechanicznym oraz ręcznym usuwaniem chwastów. Sposoby mechaniczne polegają głównie na używaniu specjalnych urządzeń ciągnikowych, które wyposażone są w elementy robocze tj. pielnik, obsypnik i brona chwastownik. Uzupełnieniem mechanicznego zwalczania chwastów jest stosowanie herbicydów, czyli chemicznych środków.
Nie warto lekceważyć także ręcznego usuwania chwastów, jest uciążliwe ale zarazem skuteczne. Do metod ręcznych zalicza się m.in. ręczne wyciąganie chwastów, motyczenie, bronowanie, obredlanie oraz przykaszanie. Ręczne wyciąganie, czyli inaczej pielenie, jest najpowszechniejszą metodą walki z chwastami, ale sprawdza się tylko na małych powierzchniach. Wymaga dużo cierpliwości, staranności i uwagi, tak aby nie wyrwać przez przypadek także roślin użytkowych. Ważne jest aby wyrywać całe rośliny, ponieważ pozostawianie ich części w niedługim czasie zaowocuje ponowną koniecznością plewienia.
Środki chemiczne
Do zwalczania chwastów dedykowane są specjalne środki chemiczne czyli tzw. herbicydy. Ich użycie niesie ze sobą korzyści w postaci wysokiej skuteczności oraz szybkości działania i możliwości eliminacji chwastów już w okresie wegetacji roślin użytkowych. Stosowanie herbicydów pozwala na pozbycie się chwastów nawet na cały sezon wegetacyjny, dzięki środkom o przedłużonym działaniu. Odchwaszczanie przy użyciu herbicydów jest często dużo tańsze w porównaniu z innymi metodami, a nakład poświęconej pracy mniejszy.
Niestety stosowanie środków chemicznych ma również swoje wady. Przy niewłaściwym użyciu istnieje ryzyko uszkodzenia bądź zniszczenia roślin uprawnych. Herbicydy mogą mieć niekorzystny wpływ na pożyteczne owady np. pszczoły, a także na osoby które przygotowują ciecz i wykonują zabieg opryskiwania, doprowadzając nawet do ich zatrucia. Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie stosować się do zaleceń i instrukcji producentów.