Wydawać by się mogło, że przedawnienie długu zdejmuje z dłużnika obowiązek uregulowania należności. Warto pamiętać, że mimo upływu określonego w przepisach czasu na spłacenie zobowiązania, wierzytelność nie wygasa. Kiedy tak naprawdę dochodzi do przedawnienia i co dzieje się z długiem?
Krótka definicja przedawnienia długu
Może się zdarzyć, że z jakiegoś powodu zostaniemy czyimiś dłużnikami. Jeśli stan ten utrzymuje się odpowiednio długo, a wierzyciel nie upomina się o swoje należności, dług może się przedawnić. Czy jednak dług znika na zawsze? Niekoniecznie.
Przedawnienie długu zakłada, że dług nadal istnieje, jednak wierzyciel nie może już dochodzić swoich racji na drodze sądowej i egzekucyjnej. Możemy zatem uchylić się od konieczności spłacenia zobowiązania a wierzyciel nie będzie mógł skorzystać ze środków przymusu państwowego, jeśli nasze zadłużenie uległo przedawnieniu. Praktyka jednak pokazuje, że nawet przedawniony dług może położyć się cieniem na naszych planach – chociażby wtedy, gdy planujemy ubiegać się o kredyt hipoteczny na nowe mieszkanie.
Przedawnienie długu następuje wtedy, gdy…
Okres przedawnienia długu będzie się różnił w zależności od rodzaju konkretnego zobowiązania. Warto też śledzić nowelizacje ustaw w tym zakresie, albowiem tutaj co jakiś czas następują zmiany. Niektóre zobowiązania, jak np. niezapłacone mandaty, mogą przedawnić się już po roku. Z kolei sądowe nakazy zapłaty przedawniają się nawet po 6 latach. Warto wspomnieć, że jeszcze do niedawna część długów przedawniała się dopiero po upływie 10 lat.
To właśnie okres 6 lat uznaje się obecnie za podstawowy czas przedawnienia długu. W przypadku zaś roszczeń o świadectwa okresowe będą to 3 lata. W zależności od rodzaju zobowiązania czas ten będzie się różnił. Ponadto dla konkretnych rodzajów zobowiązań zostały przyjęte ściśle określone przepisy. Pamiętajmy przy tym, że termin przedawnienia długu może się zmienić np. w momencie, gdy dojdzie do przerwania biegu przedawnienia. Taka sytuacja ma miejsce w chwili, gdy – przykładowo – zostanie wszczęty proces windykacyjny. Wówczas okres przedawnienia zaczynamy liczyć od początku.
Najbardziej znane rodzaje przedawnienia
Istnieje szereg typów zobowiązań, które różnią się od siebie długością okresu przedawnienia. Jeśli zapomnimy zapłacić rachunków za internet bądź telefon, a dostawca usług nie upomni się o należność w ciągu 3 lat od terminu zapłaty, wówczas dług możemy uznać za przedawniony.
Podobnym okresem przedawnienia cechują się długi alimentacyjne. Dług przedawnia się po 3 latach w przypadku osób dorosłych. Termin przedawnienia biegnie oddzielnie dla każdej raty. W przypadku dzieci, bieg przedawnienia nie może rozpocząć się w czasie trwania władzy rodzicielskiej. Dopiero pełnoletnie dziecko może pozwać rodzica i skutecznie dochodzić zaległych alimentów nawet za pierwsze lata swojego życia. Z kolei jeśli mieliśmy do czynienia z dziedziczeniem długów spadkowych, tutaj sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana, gdyż dziedziczone długi przedawniają się najwcześniej po 3, a najpóźniej po 6 latach. Wiele zależy od tego, czy w okresie po odziedziczeniu majątku miało miejsce postępowanie sądowe.
A jak przedstawia się sytuacja z kredytami? Tutaj ciężko o jednoznaczny termin, jednak spotkamy się tu zazwyczaj z trzyletnim okresem. W przypadku kredytu hipotecznego nie warto liczyć na przedawnienie w spłatach rat, gdyż tutaj sąd może wydać nakaz zapłaty nawet po upływie rzeczonego okresu. Przedawnieniu mogą w tym przypadku ulec jedynie odsetki. Jeśli mamy problemy ze spłatą tego typu zobowiązania, warto zwrócić się do banku i poinformować o zaistniałej sytuacji.
Jeśli posiadamy kartę kredytową, możemy spodziewać się przedawnienia długu po upływie 3 lat. Z kolei debet na koncie bankowym przedawni się już po 2 latach. Po 5 latach przedawnią się natomiast roszczenia podatkowe. W tym przypadku termin przedawnienia przypada na koniec roku kalendarzowego, w którym kończy się tzw. okres wymagalności.
Dług się przedawnił. Czy mimo to warto go spłacić?
Decydując się na zaciągnięcie zobowiązania finansowego, powinniśmy dążyć do jego spłaty w jak najkrótszym czasie. Świadome unikanie regulowania rat oraz celowe oczekiwanie na przedawnienie długu jest działaniem nieetycznym, które podważa zaufanie instytucji do nas samych. Jeśli zamierzamy w niedalekiej przyszłości sięgać po pożyczki, kredyty czy zakupy ratalne, swoje dotychczasowe należności powinniśmy spłacać terminowo. To na tej podstawie m.in. banki oceniać będą naszą rzetelność. Każdy dług, zarówno przedawniony, jak i nie, obniża naszą wiarygodność w oczach pożyczkodawców i może przekreślić nasze starania o udzielenie np. kredytu.